LM số 6 - Giáo trình Phát triển kỹ năng quản trị

Giáo trình Phát triển kỹ năng quản trị

Sách sử dụng cho giảng dạy bậc đại học dành cho sinh viên các ngành quản trị nhân lực, quản trị kinh doanh và cho những chương trình đào tạo dành cho những nhà quản trị tương lai.

Áp dụng mô hình 5 thành tố của phát triển kỹ năng quản trị, đó là đánh giá, học tập, phân tích, thực hành và ứng dụng trong phát triển các kỹ năng cá nhân, kỹ năng tương tác và kỹ năng nhóm.

Chủ biên

TS. Nguyễn Quốc Tuấn

Email: tuannq@due.edu.vn

Website: TuanNguHanhSon.Com

Chương học và tác giả

Chương Tổng quan - Nguyễn Quốc Tuấn

Chương 1 – Tự nhận thức - Nguyễn Quốc Tuấn

Chương 2 – Quản trị stress - Nguyễn Quốc Tuấn

Chương 3 – Giải quyết vấn đề sáng tạo - Nguyễn Quốc Tuấn

Chương 4 – Huấn luyện, Tư vấn và Truyền thông hỗ trợ - Nguyễn Quốc Tuấn

Chương 5 – Quyền lực và Ảnh hưởng - Nguyễn Thị Loan

Chương 6 – Tạo động lực - Nguyễn Thị Loan

Chương 7 – Quản trị xung đột - Đinh Thị Thuỳ Na

Chương 8 – Tạo dựng và làm việc nhóm hiệu quả - Đinh Thị Thuỳ Na


Giới thiệu

Giáo trình phát triển kỹ năng quản trị được biên soạn phục vụ cho giảng dạy và học tập phát triển kỹ năng cho các nhà quản trị tương lai. Trong chương trình học tập và rèn luyện kỹ năng của môn học này, chúng tôi tiếp cận theo quan điểm của David A. Whetten và Kim S. Cameron (2004, Development management skills, Fith Edition, Pearson, Prentice Hal). Theo đó, các lĩnh vực kỹ năng quản trị phân thành ba nhóm là kỹ năng cá nhân (personal skills), kỹ năng giữa các cá nhân / kỹ năng tương tác (interperonal skills), kỹ năng nhóm (group skills) và quá trình phát triển kỹ năng được áp dụng bằng mô hình 5 thành tố phát triển kỹ năng, đó là đánh giá kỹ năng (skill assessment), học tập kỹ năng (skill learning), phân tích kỹ năng (skill analysis), thực hành kỹ năng (skill practics), ứng dụng kỹ năng (skill application).

Kỹ năng cá nhân giúp cho một người có những quyết định và hành vi hiệu quả để giải quyết những vấn đề trong kinh doanh (và kể cả trong cuộc sống) mà họ phải đối diện. Đó là các kỹ năng tự nhận thức, quản trị stress và thời gian, giải quyết vấn đề sáng tạo.

Kỹ năng giữa các cá nhân giúp cho chúng ta có những quyết định và hành vi hiệu quả trong mối tương tác với các cá nhân khác, đó là kỹ năng truyền thông, quyền lực và ảnh hưởng, tạo động lực làm việc và quản trị xung đột.

Kỹ năng nhóm bao gồm tạo dựng và làm việc nhóm, giúp cho chúng ta tạo dựng nhóm, nhận diện nhóm đang phát triển ở giai đọan nào và có những quyết định và hành vi hiệu quả theo từng giai đoạn; thể hiện các vai trò lãnh đạo nhóm, các vai trò tích cực của thành viên nhóm trong quá trình làm việc nhóm.

Nội dung giáo trình này tập trung cung cấp những hiểu biết và hướng dẫn hành vi cho từng kỹ năng nêu trên và trong chương trình môn học gọi là thành tố học tập kỹ năng. Trong quá trình triển khai giảng dạy và rèn luyện, mỗi lĩnh vực kỹ năng được cấu trúc gồm 5 thành tố phát triển kỹ năng quản trị, được giới thiệu bởi David A. Whetten và Kim S. Cameron.

Thành tố đánh giá kỹ năng giúp người học nhận thức về kỹ năng hiện tại của mình và so sánh nó với các bạn học cũng như với các giá trị thống kê. Trong mỗi chương học cũng là mỗi kỹ năng quản trị tương ứng, giáo trình hướng dẫn và gợi ý cho người học cách thức xác định kỹ năng hay đặc điểm cá nhân theo kỹ năng này, là cơ sở thực hiện mô hình phát triển kỹ năng quản trị, cụ thể trước hết xác định các mục tiêu phát triển kỹ năng.

Đánh giá kỹ năng là bước đầu tiên (gọi là đánh giá trước) của mô hình hình phát triển kỹ năng quản trị. Công cụ phổ biến để đánh giá kỹ năng là các bài kiểm tra tự đánh giá và người học sẽ thực hiện trắc nghiệm trước khi bắt đầu học tập kỹ năng (thành tố tiếp theo của mô hình phát triển kỹ năng). Người học tra cứu kết quả trắc nghiệm tại mục “Tra cứu đánh giá kỹ năng” sau nội dung chính của mỗi chương. Bên cạnh việc trắc nghiệm tự đánh giá, người học có thể kết hợp đánh giá kỹ năng bằng cách phỏng vấn, tham vấn mọi người khác và đề nghị họ đánh giá kỹ năng bản thân mình.

Đánh giá kỹ năng còn là bước kết thúc của mô hình bằng việc người học thực hiện đánh giá kỹ năng (gọi là đánh giá sau) khi hoàn thành kế hoạch phát triển kỹ năng nhằm kiểm chứng sự tiến bộ và định hướng cải thiện kỹ năng trong thời gian đến tiếp theo.

Thành tố học tập kỹ năng cung cấp những hiểu biết và hướng dẫn hành vi, cung cấp cơ sở lý luận và hướng dẫn cho việc thực hiện các thành tố tiếp theo của mô hình phát triển kỹ năng. Nội dung học tập trang bị cho học viên kiến thức về vai trò của kỹ năng, lý thuyết và nội dung của các hành vi hiệu quả trong mỗi lĩnh vực kỹ năng. Hướng dẫn hành vi là nội dung không tách rời của học tập kỹ năng, cung cấp cho người học các hướng dẫn hành vi hiệu quả cần áp dụng trong rèn luyện và phát triển kỹ năng.

Thành tố phân tích kỹ năng là một quá trình tương tác để người học hiểu biết sâu sắc những vấn đề học tập kỹ năng có ý nghĩa như thế nào trong các tình huống thực tế. Trong mỗi chương học, người học được giới thiệu các tình huống phân tích kỹ năng. Trong mỗi tình huống, người học thực hiện việc phân tích các hình vi hiệu quả và kém hiệu quả trên cơ sở của kiến thức được lĩnh hội ở thành tố học tập kỹ năng.

Thành tố thực hành kỹ năng giúp người học ứng dụng hiểu biết để giải quyết các tình huống trong các các hoạt động được thiết kế, qua đó người học trải nghiệm các hành vi hiệu quả và biến những vấn đề học tập và rèn luyện kỹ năng trở nên hữu ích cho chính bản thân người học. Trong mỗi chương học, người học được giới thiệu các bài thực hành theo lĩnh vực kỹ năng tương ứng. Người học sẽ tự thực hiện hoặc cùng nhóm thực hiện, qua đó trải nghiệm các hành vi hiệu quả trong quá trình thực hiện bài thực hành.

Thành tố ứng dụng kỹ năng là một quá trình thiết kế và triển khai thực hiện một kế hoạch phát triển kỹ năng trong thực tiễn học tập, công việc và cuộc sống. Người học sẽ thực hiện ba bước hay cũng có thể gọi 3 giai đoạn của thành tố ứng dụng thực tiễn.

Ở giai đoạn thứ nhất - Lập Kế hoạch phát triển kỹ năng, người học thực hiện việc lập một kế hoạch phát triển kỹ năng, trong đó có các nội dung mục tiêu phát triển kỹ năng, xác định các bối cảnh dự kiến, xác định các phương pháp đánh giá kỹ năng sau khi thực hiện kế hoạch phát triển kỹ năng.

Ở giai đoạn thứ hai - Thực hiện kế hoạch phát triển kỹ năng, người học thực hiện ứng dụng kỹ năng theo các bối cảnh dự kiến. Trong mỗi tình huống, người học chủ động thể hiện các hành vi hiệu quả của kỹ năng được hoạch định.

Ở giai đoạn thứ ba – Kiểm chứng sự tiến bộ và Định hướng phát triển kỹ năng, người học thực hiện việc đánh giá sự tiến bộ kỹ năng và xác định những biện pháp và những hoạt động liên quan nhằm cải thiện kỹ năng trong thời gian đến.

Để người học và bạn đọc có cái nhìn tổng quan về nội dung, cấu trúc, và nhất là cách thức áp dụng mô hình phát triển kỹ năng như được nêu trên, chương tổng quan được biên tập để làm rõ về vai trò của kỹ năng quản trị, nội dung chính yếu trong các lĩnh vực kỹ năng quản trị, giới thiệu và hướng dẫn áp dụng mô hình 5 thành tố phát triển kỹ năng quản trị.

Trong bối cảnh toàn cầu hoá, sự tác động của quá phát triển và ứng dụng công nghệ của thời kỳ cách mạng công nghệ 4.0, của quá trình chuyển đổi số của các tổ chức, làm cho những nội dung của kỹ năng quản trị và các phương pháp phát triển kỹ năng cần có những thay đổi, cập nhật để giúp các nhà quản trị sự sẵn sàng thích nghi với yêu cầu mới. Nhóm tác giả mong muốn nhận được sự góp ý của quý đồng nghiệp để lần tái bản tiếp theo giáo trình được cập nhật, giúp các nhà quản trị tương lai thích nghi và đáp ứng tốt hơn nữa các yêu cầu mới./. Nhóm tác giả